Każde takie miejsce w regionie świadczy o tym, jak wiele wydarzyło się w przeszłości, jest znakiem czasu. Jedne zostały odrestaurowane i dostosowane do potrzeb współczesnych turystów, inne wciąż pozostają zapomniane i niszczeją z roku na rok. I właśnie odnajdowanie i zwiedzanie tych ostatnich może nam często dostarczyć wyjątkowych wrażeń. Takie dwory i pałace poruszają naszą wyobraźnię i przypominają o wpływie historii na świat, w którym obecnie żyjemy.
Spośród licznych takich obiektów, na wyznaczonym Szlaku Dworów i Pałaców Północnych Kaszub możemy poznać te najciekawsze. Wiele z nich to obecnie hotele z restauracjami i pięknymi, przyciągającymi turystów ogrodami, na przykład Dwór „Sześć Dębów” w Prusewie – wielowiekowy budynek z bogatą historią. Na hotele zaadaptowano także: przebudowany w drugiej połowie XIX wieku Dwór w Bychowie; Dwór w Salinie – najpierw doświadczony przez wojnę, a później przez wielki pożar; Dwór w Starbieninie w stylu toskańskim z końca XIX wieku wraz z parkiem z zachowanym starodrzewem i sadzawkami; neogotycki pałac w Rzucewie, w którego ogrodach drzewa sadził ponoć sam Jan III Sobieski. Kolejne luksusowe hotele, a zarazem perły architektury, to eklektyczny pałac w Rekowie Górnym pochodzący z 1871 roku, Pałac w Zwartowie z zasługującym na szczególną uwagę ogrodem z nietypowymi roślinami  oraz położony niedaleko morza zamek w Krokowej, który – choć przetrwał wojnę w dobrym stanie – musiał zostać odrestaurowany po dewastacji dokonanej w czasach PRL-u. Zamieszkać dziś można także w niegdysiejszej posiadłości rodu Lisewskich, która przyciąga turystów dodatkowymi atrakcjami, takimi jak na przykład minizoo. Wkrótce ma zostać udostępniona turystom także rezydencja rodziny von Below w Sławutówku, która niegdyś była w posiadaniu Jana III Sobieskiego oraz Radziwiłłów. Na liście najznamienitszych obiektów regionu północnych Kaszub odnajdziemy też zespół pałacowo-parkowy w Kłaninie, do którego wiedzie piękna aleja lipowa, a w którego ogrodzie można podziwiać zachowaną altanę z XIX wieku. Na uwagę zasługuje również burzliwa przeszłość pałacu w Godętowie, który kiedyś został przegrany w karty, mieścił w sobie teatr, a później stał się kwaterą wojskową. Niestety niedostępny do zwiedzania jest pałac w Sasinie, położona niedaleko morza rezydencja niegdysiejszych możnych tej okolicy – hrabiów i bogaczy. Natomiast Pałac Przebendowskich i Keyserlingków w Wejherowie doprowadziło do dawnej świetności i zaadaptowało na potrzeby swych wystaw Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej.

Wszystkie te obiekty zachwycają dziś każdego, kto potrafi dostrzec piękno wielowiekowej architektury. Wiążą się też z nimi opowieści, których bohaterami są ich dawni, nietuzinkowi mieszkańcy. Warto poczytać więcej o tych miejscach i wybrać najciekawsze do obejrzenia. Fakt, że większość z nich to obecnie hotele, sprawia, że są dostępne – można nawet w jednej z historycznych budowli. Jeszcze ciekawsze niż zwiedzanie miejsc przekształconych w centra komercyjne może być jednak poszukiwanie zabytkowych domostw na własną rękę, niezależnie od tego, w jakim rejonie się znajdujemy. Odnajdując stare dwory i pałace, których szczególnie dużo jest na Kaszubach, możemy czerpać radość z bogactwa historii, jakie ukryte jest w ich murach.

Pierwszym przystankiem na szlaku jest Kraków i Zamek Królewski na Wawelu. Przez wieki mieszkali tutaj królowie Polski, zamek był też miejscem posiedzeń sejmu. Obecnie zwiedzać można komnaty królewskie, Skarbiec i Zbrojownię. Miłośników sztuki orientalnej zainteresują zapewne eksponaty w salach „Sztuki Wschodu”. „Wawel Zaginiony” odkryje przed zwiedzającymi ślady dawnych i pradawnych dziejów wzgórza. Tuż obok zamku znajduje się katedra będąca przed wiekami miejscem koronacji i pochówków kolejnych władców Polski. Do dziś jest też miejscem spoczynku polskich „królów ducha”, m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida. Z Wawelem związane są rozmaite legendy, jak chociażby ta o wawelskim smoku, którego grotę zobaczyć można u podnóża zamkowego wzgórza.

Piękny arkadowy dziedziniec wawelski stał się inspiracją dla budowniczych trzech kolejnych zamków na szlaku: zamku w Niepołomicach, Pieskowej Skale i Suchej Beskidzkiej. Zapraszają one do wędrówki po renesansowych krużgankach.

Zamek w Niepołomicach powstał za czasów króla Kazimierza Wielkiego, jednak swój obecny renesansowy wygląd zawdzięcza Zygmuntowi Augustowi. Królowie bardzo lubili tę rezydencję, skąd chętnie wyruszali na polowania do pobliskiej puszczy.

Zamek w Pieskowej Skale nazywany bywa „małym Wawelem”, a swój renesansowy charakter zawdzięcza m.in. Hieronimowi Szafrańcowi, sekretarzowi króla Zygmunta Starego. Dziś w jego wnętrzach mieści się muzeum prezentujące przemiany stylowe w sztuce europejskiej, a także największa w Polsce galeria malarstwa angielskiego. Zamek usytuowany jest w pięknej okolicy doliny Prądnika, a nieopodal niego znajduje się słynny wapienny ostaniec – Maczuga Herkulesa.

Na miano „małego Wawelu” zasłużyła również magnacka rezydencja w Suchej Beskidzkiej. Arkadowe krużganki zamkowego dziedzińca wyróżnia lekkość i elegancja. W zamku mieści się Muzeum Miejskie, a także dom kultury oraz hotel z restauracją.

Kolejne malownicze zamki znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Łączy je jeden z najciekawszych szlaków turystycznych Polski, zwany Szlakiem Orlich Gniazd, bo twierdze te zbudowano w miejscach tak trudno dostępnych jak gniazda królewskich ptaków. Na małopolskim szlaku zamków znalazły się trzy z nich: zamek Lipowiec w Wygiełzowie, zamek w Korzkwi i zamek w Ojcowie.
Zamek Lipowiec z daleka wyróżnia się potężną basztą z białego kamienia, która wraz z okalającymi ją murami stanowi pozostałość zamku wzniesionego w XVIII w. przez biskupów krakowskich. Warto wspiąć się na zamkową wieżę, a także odwiedzić pobliskie Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny, zwane popularnie skansenem.

Zamek w Korzkwi znajduje się na północ od Krakowa. Jeszcze niedawno był on ruiną, dziś odwiedzający mogą podziwiać kamienną fortecę odbudowaną z pietyzmem na wzór warowni wzniesionej tutaj w XIV w. i rozbudowanej – w renesansowym stylu – w XVI w. Oprócz zamku pełniącego niegdyś funkcję rezydencji myśliwskiej, warto zajrzeć do umiejscowionego nieopodal wczesnobarokowego kościoła z 1623 r. o charakterze obronnym.

O Ojcowie, w którym znajduje się kolejny zamek, legenda mówi, że swą nazwę zawdzięcza królowi Kazimierzowi Wielkiemu. Zamek ten był jedną z ważniejszych twierdz na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Zamieszkany był on do końca XVIII w., m.in. w 1787 r. podejmowano tu ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego. Do dziś zachowały się fragmenty murów oraz jednej baszty, a także wieża bramna, w której mieści się niewielka izba muzealna. Zamek ten znajduje się w obrębie Ojcowskiego Parku Narodowego, a nieopodal niego mieści się (także legendarna) Grota Łokietka, w której przyszły król miał się ukrywać przed swymi przeciwnikami.

Następne dwa zamki na szlaku prowadzą nas na południe od Krakowa, w stronę Pienin i przełomu Dunajca. W czasach średniowiecza powstały tutaj dwie graniczne warownie: węgierski zamek Dunajec w Niedzicy i polski Wronin w Czorsztynie, które dzisiaj, po zbudowaniu zapory na Dunajcu, znajdują się na oblanych wodą, malowniczych cyplach. Pochodząca z XIV w. murowana twierdza w Czorsztynie strzegła granicy z Węgrami i przeprawy przez Dunajec. Jednym z najbardziej znanych wydarzeń w długiej i ciekawej historii tego zamku jest opowieść o buncie opłacanego przez kozackich hetmanów Aleksandra Kostki-Napierskiego, który w 1651 r. napadł i zajął twierdzę. Czorsztyn odbiły oddziały wysłane przez biskupa krakowskiego, a schwytany Kostka-Napierski został skazany na śmierć. Dziś zamek ma postać trwałej ruiny, a w kilku odbudowanych pomieszczeniach mieści się nieduża ekspozycja historyczno-archeologiczna. Z tarasów na murach rozciąga się widok na Jezioro Czorsztyńskie, zamek w Niedzicy, Pieniny, a nawet Tatry. Zamek Dunajec w Niedzicy, będący jedną z najpiękniejszych tego typu budowli w Polsce, stał się znany po odnalezieniu tu w 1946 r. tajnego schowka z dokumentem „zapisanym” pismem węzełkowym kipu, jakiego używano w indiańskim imperium Inków w Peru. Sam zamek jest perełką architektury. Najstarszą jego część stanowi gotycki zamek górny z XIV w. Z wieku XV pochodzi zamek średni. Na przełomie XVI i XVII w. władający Niedzicą Jerzy Horvath rozbudował warownię w stylu renesansowym. Dziś w odremontowanych wnętrzach zamku mieści się niewielkie muzeum, a z tarasów widokowych rozpościera się widok na Jezioro Czorsztyńskie z ruinami zamku w Czorsztynie oraz strome, skaliste zbocza Pienin i Gorców. Zwiedzając Niedzicę i Czorsztyn, warto skorzystać z okazji, by popłynąć z flisakami malowniczym przełomem Dunajca.

Kolejne zamki można podziwiać, podróżując z Krakowa na południowy wschód. Pierwszy z nich, niewielki zamek królewski zwany też zamkiem żupnym, znajduje się w centrum Wieliczki. Od XIII w. zamek ten stanowił siedzibę zarządu wielickiej kopalni soli, którą zwano żupą, a jej zarządcę – żupnikiem. Z tego okresu pochodzi „Dom pośród Żupy”, w którym obecnie zobaczyć można m.in. imponującą kolekcję solniczek (ok. 400 sztuk!) oraz reprezentacyjną, gotycką salę, zwaną Izbą Grodzką. W połowie XIV w. dzięki królowi Kazimierzowi Wielkiemu zamek rozbudowano, włączając go w system fortyfikacji miejskich, których elementem stała się wzniesiona wtedy i zachowana do dziś zamkowa baszta. W XIX w. wybudowano z kolei tzw. Zamek Środkowy, który dziś mieści restaurację.

Nieco dalej, pośród malowniczych wzniesień Pogórza Wielickiego i Wiśnickiego znajdują się ruiny królewskiego zamku w Dobczycach. Początkowo była to murowana budowla obronna, którą w połowie XVI w. przekształcono w stylu renesansowym. W przeciwieństwie do wielu innych twierdz, zamek dobczycki nie padł ofiarą pożaru ani wojny, lecz… poszukiwaczy skarbów! W połowie XVIII w. przypadkowo odkryto tu garniec pełen monet. Wiadomość o znalezisku szybko rozniosła się wśród okolicznych mieszkańców, którzy w poszukiwaniu kolejnego skarbu (którego oczywiście nie było), rozebrali budowlę do fundamentów. Obecnie częściowo odbudowany zamek znajduje się pod opieką miejscowego oddziału PTTK.

Do dziś podziw odwiedzających budzi potężna rezydencja Kmitów i Lubomirskich w Nowym Wiśniczu, której początki sięgają XV w. Niegdyś wypełniały ją olbrzymie bogactwa, wywiezione stąd podczas „potopu” szwedzkiego w 1655 r. Dzisiejszy wygląd zamek zawdzięcza kolejnym przebudowom: z XV w. w stylu renesansowym oraz z XVII w., kiedy to otoczono go bastionowymi fortyfikacjami, tworząc typ rezydencji zwany palazzo in fortezza. Z murów zamku doskonale widać wznoszące się na sąsiednim wzgórzu zabudowania warownego klasztoru Karmelitów z XVII w., w którym obecnie mieści się więzienie. Warto odwiedzić także stojący między zamkiem i klasztorem mały drewniany dwór z 1850 r., zwany Koryznówką, w którym kiedyś często bywał Jan Matejko.

Późnogotycką architekturą urzeka z kolei następny na szlaku zamek w Dębnie. Każdego roku we wrześniu odbywa się tutaj „Międzynarodowy Turniej Rycerski”, będący jedną z największych tego typu imprez w Polsce. W szranki stają wówczas rycerze walczący o „Złoty warkocz Tarłówny” – legendarnej córki jednego z dawnych właścicieli twierdzy, której duch podobno ukazuje się w zamku jako biała dama. Do Dębna warto zajrzeć nie tylko podczas turnieju. We wnętrzach tej rycerskiej rezydencji mieszczą się interesujące ekspozycje muzealne, wśród których uwagę zwracają meble, obrazy i broń z okresu od XVII do XIX w. Duże zainteresowanie wzbudza zamkowa kuchnia z zachowanym wyposażeniem.
Ostatnie trzy zamki na szlaku (w Czchowie, Wytrzyszczce i Nowym Sączu) ponownie kierują nas w stronę Dunajca, którego dolina wraz z doliną Popradu przez stulecia tworzyła ważny trakt komunikacyjny. Broniły go liczne grody, zamki i baszty strażnicze. Po wielu z nich nie ma już śladu, z innych zostały tylko fragmenty, stanowiące malownicze akcenty w górskim krajobrazie.

Potężna baszta czchowskiego zamku mieści się na wzgórzu nad Czchowem. Z jej szczytu rozciąga się widok na okoliczne wzgórza wraz z zaporą i Jeziorem Czchowskim. Cylindryczną wieżę o imponujących, kilkumetrowej grubości murach zbudowano pod koniec XIII w. W kolejnym stuleciu wokół baszty powstał niewielki zamek – siedziba starostwa czchowskiego. W XVIII w. opuszczona budowla popadła w ruinę. W ostatnich latach obok zachowanej wieży odbudowano fragment murów i domek strażnika, w którym zobaczyć można wystawę archeologiczną wraz z makietą pierwotnego zamku.

W wodach Jeziora Czchowskiego odbijają się także mury oraz kamienna baszta zamku Tropsztyn w Wytrzyszczce. Jest to właściwie zupełnie nowa budowla wzniesiona na ruinach oryginalnego zamku pochodzącego z przełomu XIII i XIV w. Według legendy, w tunelach i lochach pod Tropsztynem ukryto w XVIII w. skarb Inków, przewieziony tu z zamku w Niedzicy. Dziś zwiedzający mogą m.in. wejść na wieżę, a także obejrzeć film dokumentalny o poszukiwaniach legendarnego skarbu Inków. Warto dodać, że na przeciwległym brzegu Jeziora Czchowskiego wznosi się widoczny z daleka kościół w Tropiu, gdzie podobno przed jego powstaniem mieli swą pustelnię święci Świerad i Benedykt. Dziś do ich sanktuarium w Tropiu pielgrzymują wierni z Polski i ze Słowacji, której święci pustelnicy są patronami.

Ostatnim miejscem na szlaku jest zamek w Nowym Sączu, którego ruiny w postaci fragmentu murów, baszty i pozostałości innych budowli umiejscowione są w parku na skraju Starego Miasta, w widłach Dunajca i Kamienicy. Nowosądecki zamek powstały na początku XIV w. do ruiny doprowadziły pożary w XVIII w., a potem powódź w 1813 r. W odbudowanym w 20-leciu międzywojennym obiekcie w czasach II wojny światowej niemieccy okupanci przechowywali amunicję, a następnie w 1945 r. zamek został wysadzony. Po wojnie odbudowano fragment muru i Basztę Kowalską, zwieńczoną renesansową attyką. Spacerując w okolicach ruin nowosądeckiego zamku, warto zwrócić uwagę na liczne zabytkowe kamieniczki, kościoły oraz Muzeum Okręgowe prezentujące przede wszystkim sztukę z terenu Sądecczyzny. Na odwiedziny zasługuje także znajdujący się na skraju miasta Sądecki Park Etnograficzny.
Na szlaku zamków Małopolski znalazło się szesnaście rozmaitych obiektów: rezydencji, twierdz, baszt i malowniczych ruin. Warto je odwiedzić, poznać, zobaczyć, pamiętając jednocześnie, że pomiędzy nimi ukrywają się jeszcze inne tajemnicze twierdze, samotne wieże i ruiny czekające na odkrycie.

Trasa jest dostępna w formie aplikacji na urządzenia mobilne w serwisie Traseo.pl
Kod trasy: 45521

W skład szlaku wchodzi 68 obiektów z różnych okresów historycznych (od 2. poł. XII do 1. poł. XX w.). Na liście znajdują się pałace, zamki, wille i dwory, zarówno królewskie, jak i szlacheckie czy mieszczańskie. Obecnie niektóre z nich są nadal wykorzystywane, np. jako hotele, inne popadły w ruinę. Większość otoczona jest założeniami parkowymi.

Szlak ma również walory przyrodnicze. Część obiektów znajduje się na terenach Parków Krajobrazowych Doliny Baryczy, Doliny Bystrzycy oraz Doliny Bobru.

Szlak nie narzuca określonych tras, dlatego każdy może sam zaplanować, które obiekty chce zobaczyć. Jest on przewidziany głównie dla osób zmotoryzowanych. Do poszczególnych punktów najłatwiej dotrzeć samochodem lub rowerem, ale można również skorzystać z komunikacji autobusowej.

• Olsztyn – zamek – Mikołaj Kopernik przebywał w nim stale w latach 1516 ̶-1521, z przerwą w 1519. Pełnił w nim rolę zarządcy. W latach 1519-1521 przygotował strategię obrony zamku i odparł najazd Krzyżaków. Podczas swojego pobytu na zamku prowadził zeszyt, w którym zapisywał notatki z podróży służbowych po administrowanych przez siebie ziemiach. Kopernik zajmował komnaty w reprezentacyjnym skrzydle północnym. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Warmii i Mazur, w którym prezentowana jest stała ekspozycja dotycząca Mikołaja Kopernika. Można tutaj zobaczyć m.in. fragmenty własnoręcznie wykonanej przez niego słonecznej tablicy doświadczalnej. Do Olsztyna powracał jeszcze kilkakrotnie, w latach 1524, 1531, 1535 i 1538.
• Dobre Miasto – Kopernik przebywał w nim w 1538 roku, razem z biskupem warmińskim Janem Dansztykiem, podczas objazdu wybranych miast diecezji. Na szczególną uwagę zasługuje kolegiata Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. Jest to gotycka świątynia, zadziwiająca swoją wielkością. Warto też zatrzymać się na chwilę przy Baszcie Bocianiej. Stanowiła ona część murów okalających miasto w średniowieczu.
• Lidzbark Warmiński – zamek gotycki ̶ był od XIV wieku siedzibą biskupów warmińskich i centrum administracji dominium. Funkcję biskupa warmińskiego pełnił tutaj wuj Kopernika, Łukasz Watzenrode. Astronom przebywał w Lidzbarku kilkakrotnie, pełniąc rolę sekretarza i nadwornego lekarza wuja. Stąd też udał się na studia do Bolonii i Padwy. Obecnie znajduje się tutaj siedziba Muzeum Warmińskiego.
• Orneta – była siedzibą biskupów, nim przeniesiono ją do Lidzbarka. Kopernik przebywał tutaj w 1538 roku, razem z biskupem Janem Dantyszko. Warto tu odwiedzić kościół św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty oraz gotycki ratusz.
• Pieniężno – Kopernik przebywał tutaj kilkakrotnie w związku z pełnioną funkcją administratora dóbr kapituły warmińskiej. Mieszkał wówczas w gotyckim zamku, obecnie w stanie ruiny. Z czasów astronoma pochodzi również kościół św. św. Piotra i Pawła, przebudowany w stylu neogotyckim pod koniec XIX wieku.
• Frombork – Kopernik spędził w nim blisko 30 lat, z przerwami. Na stałe osiadł w 1521 roku. Tutaj też zmarł w roku 1543 r. Objął stanowisko kanclerza. Był również wizytatorem. Pierwotnie został pochowany w katedrze, pod ołtarzem Świętego Krzyża, którym zajmował się za swego życia. Tutaj też znajduje się XVIII-wieczne epitafium astronoma. W 2010 roku szczątki Kopernika zostały przeniesione do bazyliki archikatedralnej Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja Apostoła.
• Elbląg – jak podają źródła, Kopernik miał tu przebywać kilkakrotnie.

Dolina Pałaców i Ogrodów obejmuje swym zasięgiem prawie cały obszar Kotliny Jeleniogórskiej między Karkonoszami, i i Górami Kaczawskimi. Najcenniejsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym partie tych gór objęte są ochroną w granicach Karkonoskiego Parku Narodowego, dwóch Parków Krajobrazowych – Rudawskiego i Doliny Bobru. Natomiast kompleks rezydencji otoczony rozległymi parkami krajobrazowymi, we wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej, został objęty niedawno Parkiem Kulturowym.

(Cytat za oficjalną stroną szlaku: www.dolinapalacow.pl)

Szlak turystyczny obejmuje obiekty z różnych miejscowości, w okolicy Jeleniej Góry, m.in:

• Pałac w Bukowcu;
• Pałac w Czernicy;
• Pałac Dębowy w Karpnikach;
• Dwór w Janowicach Wielkich;
• Pałac Smyrna w Kowarach;
• Pałac w Pakoszowie;
• Dwór w Mniszkowie;
• Zamek Chojnik w Sobieszowie;
• Wieża Książęca w Siedlęcinie;
• Pałac w Wojanowie.

Na oficjalnej stronie internetowej projektu można przeczytać historię każdego obiektu oraz zapoznać się z mapą i danymi kontaktowymi dotyczącymi poszczególnych obiektów.

Proponujemy Państwu odkrywanie tego dziedzictwa kulturowego wspólnie z naszą Fundacją poprzez przygotowane przez nas objazdy po zabytkach regionu. Zachęcamy do zapoznania się wielokulturową historią Doliny Pałaców i Ogrodów przez organizowane przez nas prelekcje tematyczne. Namawiamy do uczestnictwa w licznych koncertach oraz wydarzeniach artystycznych organizowanych w poszczególnych obiektach zabytkowych.

(Cytat za oficjalną stroną szlaku: www.dolinapalacow.pl)

Oferty zwiedzania Doliny Pałaców i Ogrodów:

• Pałace w jeden dzień;
• Rodzinna Wycieczka po Dolinie Pałaców;
• Zabytkiem po zabytkach;
• Opowieść o Dolina Pałaców i Ogrodów.

Na szlaku funkcjonuje Stowarzyszenie Gmin „Polskie Zamki Gotyckie”, którego celem jest, między innymi, współpraca między gminami leżącymi na trasie szlaku, w zakresie promocji średniowiecznych zabytków oraz pobudzanie i wykorzystywanie inicjatyw lokalnych w zakresie turystyki i dziedzin życia z nią związanych.

Podróżowanie szlakiem zamków pokrzyżackich to podróż po największych i najlepiej zachowanych gotyckich budowlach obronnych w skali europejskiej. Przemierzenie Szlaku zamków gotyckich to prawdziwa przygoda, nie tylko dla miłośników średniowiecza i czasów rycerskich. Oprócz zamków, do czasów Wielkiego Mistrza przeniosą Was liczne rekonstrukcje historyczne, turnieje rycerskie, koncerty muzyki dawnej, warsztaty i kiermasze.

(Cytat za:www.poznaj3miasto.pl)

Trasa szlaku obejmuje 16 obiektów:

w województwie kujawsko-pomorskim:

• zamek w Nowem,

w województwie pomorskim:

• zamek w Malborku,
• zamek w Gniewie,
• zamek w Bytowie,
• zamek w Kwidzynie,
• zamek w Sztumie,
• ruiny zamku w Człuchowie,
• ruiny zamku w Dzierzgoniu,
• ruiny zamku w Prabutach,
• pozostałości zamku w Skarszewach,

w województwie warmińsko-mazurskim:

• zamek w Kętrzynie,
• zamek w Lidzbarku Warmińskim,
• zamek w Nidzicy,
• zamek w Olsztynie,
• zamek w Ostródzie,
• zamek w Rynie.

Wyznaczona jest także trasa samochodowa Szlaku Zamków Gotyckich.