Żydowska Trasa Pamięci ma na celu upamiętnienie okupacyjnej historii Żydów z Bochni i okolic. Składa się z 14 punktów kluczowych dla historii utworzonego tu w 1941 r. getta.

Start
Dotarcie do Bochni nie powinno nikomu sprawić trudności. Miasto ma liczne połączenia kolejowe i autobusowe z Krakowem i Tarnowem. Dla zmotoryzowanych najwygodniejszy będzie dojazd drogą E40. W mieście znajduje się wiele parkingów, zarówno płatnych, jak i bezpłatnych.

My zdecydowaliśmy się na przejazd busem, co okazało się chyba najlepszym wyborem, gdyż pierwszy punkt naszej trasy – synagoga na ul. Trudnej – znajduje się tuż obok przystanku końcowego i odnalezienie go nie zabrało nam zbyt wiele czasu. Także ostatni obiekt – dziedziniec Sądu Rejonowego – położony jest w ścisłym centrum miasta, skąd do powrotnego środka transportu jest już tylko kilka kroków.

Trasa
Problemem może okazać się natomiast odnalezienie i pokonanie całej Trasy Pamięci, gdyż nie została ona w żaden sposób oznaczona. Przy żadnym z punktów szlaku nie znaleźliśmy tablic z informacjami, ani o samej trasie, ani o obiektach, przed którymi się znajdowaliśmy. Poszerzenie wiedzy o getcie ponad to, co znajduje się na stronie internetowej na miejscu okazało się niemożliwe. Pytanie mieszkańców o poszczególne obiekty także mijało się z celem, gdyż większość o ich istnieniu nie miała pojęcia.

Niezbędna w pokonywaniu szlaku okazała się dobra mapa Bochni, a także przezornie zabrany przez nas wydruk z Internetu z opisem i lokalizacją poszczególnych punktów.

Problematyczna okazała się także kolejność punktów trasy. Chcąc zwiedzać zgodnie z podanym porządkiem, kluczyliśmy i niejednokrotnie wracaliśmy po własnych śladach. Na szczęście zabytki okazały się być położone w bliskiej od siebie odległości. Poza kilkoma wyjątkami (Wzgórze Uzbornia, cmentarz żydowski) trasa zamyka się w obrębie kilku ulic. Przejście całości spacerem zajęło nam ok. 1,5 godziny, przy czym najbardziej czasochłonny okazał się marsz na Wzgórze Uzbornia.

Wskazówka: Dobrym pomysłem byłoby wcześniejsze zapoznanie się z położeniem poszczególnych punktów trasy na mapie. Można wtedy znacznie skrócić sobie drogę, nieznacznie modyfikując kolejność mijanych miejsc.

Trasa w całości znajduje się na terenie miasta i już z tego względu należy do tras łatwych, niezbyt męczących. Poza kilkoma podejściami pod niewielką górkę całość przebiega wygodnymi ulicami miasta. Poradzą sobie z nią na pewno osoby mniej sprawne fizycznie, starsze i dzieci. Także liczba lokali gastronomicznych i sklepów znacznie ułatwia turystom zwiedzanie. Wydaje nam się, że nawet słoneczna, upalna pogoda nie powinna stanowić przeszkody w pokonaniu trasy, gdyż wiele oglądanych miejsc znajduje się w cienistych zakątkach Bochni.

Każdy z 13 punktów to miejsce tragicznych dla Żydów wydarzeń z czasów II wojny światowej. Większość obiektów nie zachowała się lub została przebudowana. Przez to Żydowska Trasa Pamięci odwołuje się w znacznym stopniu do emocji, wyobraźni, umiejętności odczuwania historii.

Na trasie znajdują się także obiekty zachowane, jednak ich liczba jest niewielka. Warto na dłużej przystanąć przy murowanej synagodze z 1937 r. i pospacerować po cmentarzu komunalnym przy ul. Orackiej. Chyba najciekawszym miejscem trasy jest cmentarz żydowski przy ul. Krzęczków (klucz do bramy cmentarnej można otrzymać w domu znajdującym się na rogu ulicy). Pomimo dewastacji w okresie okupacji niemieckiej zachowało się tu nadal wiele nagrobków. Ze wzgórza Krzęczków rozciąga się piękna panorama całej Bochni.

Choć Żydowska Trasa Pamięci jest szlakiem położonym w samym centrum miasta, brak oznaczeń i tablic informacyjnych wyklucza przypadkowych turystów. Także specyficzna, ściśle określona tematyka i niewielka liczba zachowanych obiektów sprawia, że można go polecić przede wszystkim osobom zainteresowanym historią Żydów i Holocaustu.

Miasto postawiło na Bocheński Szlak Solny NaCl, Żydowską Trasę Pamięci pozostawiając dociekliwym miłośnikom tematyki. Mimo to warto zagłębić się w tym kawałku historii, której często nie pamiętają już nawet mieszkańcy. Wystarczy dobra mapa i odrobina cierpliwości.

NIEZBĘDNIK

• Dojazd z Krakowa

Na przykład busy odjeżdżające z ul. Pawiej do Bochni oraz pociągi PKP (relacja Tarnów)

• Parking

Tak

• Czas przejścia trasy

1,5 h

Materiały, z których korzystaliśmy przed spacerem:

• Opis Żydowskiej Trasy Pamięci na stronie miasta Bochnia
• Mapa „Bochnia” Wydawnictwo Kartograficzne Beata Piętka
• Historia getta