Trakt Królewsko-Cesarski to główny szlak turystyczny przebiegający przez Poznań. Spacer wzdłuż jego osi stwarza okazję do odkrycia historycznych miejsc związanych z królami i cesarzami, pereł architektury, uczestniczenia w imprezach kulturalnych i zapoznania się z miejskimi tradycjami.

Trakt Królewsko-Cesarski jest trasą turystyczną, która przebiega przez najważniejsze historyczne obszary Poznania, pokazując jego rozwój urbanistyczny i kulturowy. Jak wiadomo, Poznań był miastem królów i cesarzy stąd też powstała nazwa Traktu Królewsko-Cesarskiego. „Królewski”, gdyż w poznańskiej katedrze zostali pochowani władcy i królowie Polski: Mieszko I, Bolesław Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Władysław Odonic, Przemysł I, Bolesław Pobożny i Przemysł II. „Cesarskość” natomiast łączy się z wizytami: Ottona III, Napoleona Bonaparte i Wilhelma II.

Trakt Królewsko-Cesarski ma niespełna 5 km i dzieli się na cztery trasy tematyczne:

• Trakt historii – „Tu zaczęła się Polska…” – słowa Jana Pawła II, które wskazują wyjątkową rolę Poznania w tworzeniu chrześcijaństwa, jak również naszej tożsamości i państwowości;
• Trakt zabytków architektury – „Tak budował się Poznań – Trakt Pracy i Piękna” – idąc szlakiem widzimy etapy rozwoju miasta (zaczynając od Komandorii, przez Ostrów Tumski, Stare Miasto i kończąc na Jeżycach), jak również różnorodność stylów architektonicznych (od romanizmu do secesji);
• „Kulturalne inspiracje – Trakt tętniący życiem (kulturalnym)… Rozrywkowe/Kulturalne TRAKTowanie” – ten odcinek pokazuje bogactwo życia kulturalnego w Poznaniu, gdzie odbywa się wiele wydarzeń artystycznych na skalę krajową i europejską;
• Trakt tradycji wielkopolskich – „Nie tylko pyry z gzikiem – Dobra Strawa i Zabawa” – na trasie prezentuje się lokalne zwyczaje i tradycje, należą do nich m.in.: gwara poznańska, strój i kuchnia wielkopolska.

Trasa rozpoczyna się przy kościele św. Jana Jerozolimskiego za Murami, położonym w dzielnicy Komandoria. Tuż obok znajduje się bardzo stara dzielnica Śródka, która w początkach swojego powstawania rozwijała się jako osada targowa. Na tym odcinku warto odwiedzić: Drogę św. Jakuba, dawny klasztor Reformatów, kościół św. Kazimierza, kościół Św. Małgorzaty Panny i Męczenniczki, dawny dom kongregacji Filipinów, ulicę Ostrówek i Centrum Historii Ostrowa Tumskiego.

Po przekroczeniu rzeki znajdziemy się w Ostrowie Tumskim – najstarszej części miasta. Część ta nazywana jest najbardziej magicznym miejscem miasta, które wciąż strzeże swoich tajemnic. Niedawno zespół archeologów odnalazł tam świątynię ufundowaną przez Dąbrówkę. Do najważniejszych zabytków Ostrowa Tumskiego zalicza się: Most Biskupa Jordana, bramę Jazu Katedralnego, Pałac Arcybiskupi, pomnik Jana Pawła II, kościół Najświętszej Marii Panny „In Summo”, Psałterię, Akademię Lubrańskiego, pomnik Jana Kochanowskiego i Arcybiskupie Seminarium Duchowne.

Dalszą częścią Traktu jest Stare Miasto, gdzie leży dzielnica Chwaliszewo, niegdyś wyspa, która zawdzięcza swoją nazwę rodowi Chwaliszewskich z Chwalibogowa. W czasie II wojny światowej obszar Chwaliszewa został doszczętnie zniszczony. Jednak na Starym Mieście wciąż można zwiedzić wiele godnych uwagi zabytków m.in.: Stary Rynek, Ratusz, Pałac Górków, Plac Kolegiacki, kościół i klasztor Franciszkanów, Zamek Królewski, kościół podominikański, dawną synagogę i dzielnicę żydowską.

Kolejnym etapem podróży jest Wzgórze św. Wojciecha – miejsce lokalizacji jednej z najstarszych poznańskich osad. Południowo-zachodni obszar wzgórza zajmowany był przez ogrody karmelickie. Niestety po zajęciu miasta przez władze pruskie teren ten został przeznaczony na miejsce ćwiczeń dla żołnierzy, a później na wielki zespół magazynowo-koszarowy. W XIX wieku w północnej części wzgórza wybudowano cmentarz starofarny. W okresie budowania Twierdzy Poznań na Wzgórzu św. Wojciecha wzniesiono Fort św. Wojciecha. Niestety zabudowania na wzgórzu zostały zniszczone w 1945 roku podczas walk o wyzwolenie Poznania.

Ważnym miejscem na trasie jest ulica Półwiejska, która pełniła funkcję handlową i była zamieszkana w większości przez kupców i rzemieślników. Obecnie ulica została przekształcona w deptak, co miało ścisły związek z otwarciem Starego Browaru. Ważnymi zabytkami są: Brama Wildecka, Plac Wiosny Ludów i kościół staroluterański św. Krzyża.

Dalsza część trasy to Śródmieście, które w głównej mierze obejmuje okolice Placu Wolności. Można tutaj zobaczyć wiele secesyjnych i eklektycznych kamienic oraz reprezentacyjnych gmachów i złożeń parkowych.

W końcu Trakt dociera do bardzo ważnej części miasta – Dzielnicy Zamkowej. Została ona zbudowana jako centralna dzielnica Poznania, która miała podkreślać jego niemieckość. Centralnym punktem Dzielnicy Zamkowej jest Plac Adama Mickiewicza otoczony przez liczne zabytki (Akademia Muzyczna, Teatr Wielki, Zamek Cesarski).

Ostatnim odcinkiem Traktu Królewsko-Cesarskiego są Jeżyce. Został tutaj wytyczony Rynek Jeżycki, który stał się jednym z najciekawszych placów targowych Poznania.

Trakt Królewsko-Cesarski jest jednym z najbardziej interesujących szlaków, gdyż obejmuje wiele różnorodnych zabytków. Zauważyć możemy tutaj również przenikanie się i asymilację różnych kultur. Zwiedzając ten szlak, nie sposób się nudzić.

Za organizację szlaku jest odpowiedzialnych aż 30 organizacji, które ściśle ze sobą współpracują. Dzięki nim Trakt Królewsko-Cesarski jest ciągle udoskonalany i rozwijany.