Reading Małopolska. Literacka Małopolska to nowe spojrzenie na region Małopolski w kontekście powstałej w tym miejscu literatury, inspiracji czy wielorakich spotkań i przedsięwzięć polskich poetów, pisarzy, dramaturgów oraz reportażystów. Projekt ten pozwala na dostrzeżenie licznych powiązań i ważnych miejsc dla rozwoju polskiej literatury. Małopolska poprzez sieć wyznaczonych szlaków pozwala każdej zainteresowanej osobie na zapoznanie się z dziedzictwem literackim tego regionu w indywidualny sposób. Niewątpliwie centrum tego obszaru stanowi Kraków. Miasto szczególne ze względu na wielowiekową tradycję literacką i artystyczny charakter. Kraków od 2010 r. ubiega się o przyznanie tytułu miasta literatury przez międzynarodową organizację UNESCO.

Małopolska to przestrzeń leżąca w samym sercu Europy, na granicy Zachodu i Wschodu. Tu skupiły się napięcia skomplikowanej historii tego regionu, ale także powstała unikalna wielokulturowa mozaika języków, tradycji i religii – po dziś dzień niewyczerpane źródło literackich inspiracji. Tu powstała także niezwykła literatura czerpiąca z różnorodności i wrażliwości typowej dla regionów wielokulturowych.

(Cytat: oficjalna strona projektu)

Trzech cenionych polskich pisarzy – Stanisława Lema, Sławomira Mrożka czy Czesława Miłosza, możemy poznać bliżej dzięki szlakom im poświęconym. W projekcie zostały wytyczone liczne szlaki tematyczne: szlak kobiet, kryminalny, literatury żydowskiej, młodej literatury czy szlak reportażu współczesnego. Małopolska jest usiana miejscami ważnymi dla literatury polskiej.

Szlak kobiet
Pławowice – Goszyce – Kraków – Sucha Beskidzka – Kwiatonowice – Zakopane

Autorką szlaku literackiej Małopolski z kobiecej perspektywy jest Monika Świerkosz, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa.

Wędrówkę szlakiem warto rozpocząć w Pławowicach, gdzie znajduje się klasycystyczny pałac, pełniący rolę miejsca spotkań poetów w okresie międzywojennym. Według polskiej pisarki satyrycznej, Magdaleny Samozwaniec, miejsce to posłużyło za wzór dworu, w którym rozgrywa się akcja powieści Trędowata Heleny Mniszek.

Z niedalekimi Goszycami związane jest życie poetki, prozaiczki i działaczki niepodległościowej, Zofii Gąsiorowskiej. Tu się urodziła i dorastała, zanim wyjechała na studia do Krakowa.

Na szlaku kobiet świata literatury nie bez powodu znalazł się również Kraków. Ważnym adresem na literackiej mapie Krakowa jest m.in. Dom Literatów przy ul. Krupniczej 22, w którym mieszkały znane i cenione polskie pisarki jak Wisława Szymborska czy Halina Poświatowska. Krakowski ruch kobiecy nie działałby tak prężnie, gdyby nie I Prywatne Gimnazjum Żeńskie przy ul. Piłsudskiego 13, założone przez Kazimierę Bujwid pod koniec XIX w. Z miejscem tym związana jest również Marcelina Kulikowska, jedna w pierwszych reportażystek, poetka i pedagożka. Swoje emocje, lęki i pragnienia zawarła w dzienniku Z dziejów duszy. Przy pl. Kossaka 4 znajduje się tzw. Kossakówka, dom Juliusza Kossaka, miejsce spotkań artystów w przedwojennym Krakowie. Swoje dzieciństwo i lata młodzieńcze spędzały tu Maria Jasnorzewska-Pawlikowska, Magdalena Samozwaniec i Zofia Kossak-Szczucka. Kraków, a w szczególności dzielnica Salwator, stanowił również ważne miejsce dla Anieli Gruszeckiej, autorki Przygód w nieznanym kraju. Ta powieściopisarska zyskała miano „polskiej Virginii Woolf” ze względu na ukazane w powieści relacje dwóch kobiet. Poetka Roma Ligocka szczególnie wspomina swoje jedyne bezpieczne miejsce w wojennym Krakowie, tj. Ogród Botaniczny UJ, gdzie jako mała dziewczynka beztrosko bawiła się za pozwoleniem strażnika o dobrym sercu.

Sucha Beskidzka wiąże się z osobą Marii Konopnickiej, która przebywała w tej letniskowej miejscowości ze swoją przyjaciółką, malarką Marią Dulębianką, którą nazywała „czarnym Piotrkiem”.

W Kwiatonowicach spisywała swe wspomnienia z licznych podróży dookoła świata, szwajcarska podróżniczka i nauczycielka, Lina Bögli.

Zaś Zakopane to na literackiej mapie Małopolski równie ważne miasto jak Kraków. Przykład może stanowić Dom „Pod Jedlami”, będący jednym z ostatnich zabytków stylu zakopiańskiego, którego autorem jest Stanisław Witkiewicz. Willa „Astoria” w Zakopanem była niemym świadkiem ważnego wydarzenia w życiu Wisławy Szymborskiej, bowiem w tym miejscu poetka odebrała telefon informujący o przyznaniu jej Nagrody Nobla. Wiersz, który pisała, gdy zaskoczył ją telefon, został odłożony na kilka lat.

 

Trasa jest dostępna w formie aplikacji na urządzenia mobilne w serwisie Traseo.pl
Kod trasy: 53857