Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych, cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu, cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach, Kopalnia Soli w Bochni i Zamek Żupny w Wieliczce (dopisane do istniejącej już na liście Kopalni Soli w Wieliczce) to nowe obiekty z Małopolski wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO!

Decyzja w tej sprawie zapadła podczas 37. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa, która trwa właśnie w stolicy Kambodży (17–27 czerwca 2013 r.). Przedstawiciele 21 państw wybrani spośród sygnatariuszy Konwencji, 21 czerwca br., rozszerzyli Listę o drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat, a dwa dni później o kopalnię w Bochni i wielicki Zamek Żupny.

„O wpis 16 drewnianych cerkwi – polskich i ukraińskich – przez wiele lat starał się NID wraz z przedstawicielami strony ukraińskiej: Państwowym Historyczno-Architektonicznym Rezerwatem w Żółkwi oraz Naukowo-Badawczym Instytutem Badania Zabytków w Kijowie”

(cytat za oficjalną stroną Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego).

Najstarsze ze świątyń pochodzą z przełomu XV i XVI wieku. Wszystkie charakteryzują się skomplikowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi oraz odmiennością stylistyczną, jaka wyróżnia drewniane budownictwo cerkiewne Polski południowej i ukraińskich Karpat od drewnianego budownictwa sakralnego pozostałej części Europy.

Na Listę UNESCO wpisano 8 zabytków z terenu Polski:

– z obszaru Małopolski

• cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku,
• cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach,
• cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu,
• cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych;

– z obszaru Podkarpacia

• cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu,
• cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu,
• cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku,
• cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku.

Pozostałych 8 obiektów znajduje się na Ukrainie:

• cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu,
• cerkiew św. Dymitra w Matkowie,
• cerkiew Świętej Trójcy w Żółkwi,
• cerkiew św. Jerzego w Drohobyczu,
• cerkiew św. Ducha w Rohatyniu,
• cerkiew Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym,
• cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasinie,
• cerkiew św. Michała Archanioła w Użoku.

 

Sztolnie w Bochni oraz Zamek Żupny są rozszerzeniem wpisu dotyczącego kopalni soli w Wieliczce z 1978 roku. Wszystkie trzy obiekty związane z historycznym wydobyciem soli w Małopolsce figurują teraz pod nazwą Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni.

„Kopalnia w Bochni powstała w połowie XIII w. Strefę zabytkową stanowią 3 szyby: Sutoris (z połowy XIII w.), Campi (z połowy XVI w.) i Trinitatis (z początku XX w.) oraz 9 poziomów, usytuowanych pod powierzchnią terenu. Niezwykle cenną spuściznę kultury duchowej bocheńskich górników stanowią podziemne kaplice i miejsca kultu religijnego”

(cytat za oficjalną stroną Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego).

Na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO znajduje się 14 dóbr z terenów Polski, w tym z terenu Małopolski:

• Auschwitz – Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady,
• Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim rejonie Karpat: Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary Wyżne,
• historyczne centrum Krakowa,
• Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy,
• kościoły drewniane południowej Małopolski: Binarowa, Blizne, Dębno, Sękowa, Haczów, Lipnica Murowana,
• Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni.